به گزارش قدس، پیش از این با فعال شدن مکانیسم ماشه توسط سه کشور اروپایی و همراهی آمریکا با این اقدام، نگرانی‌هایی درباره تشدید تحریم‌ها ایجاد شده بود. براساس مکانیسم ماشه، تحریم‌های شورای امنیت مجدد باید علیه کشورمان اعمال شود اما در این میان دو نکته مهم درباره اثرگذاری مکانیسم ماشه مطرح شده بود؛ نکته نخست، مقاومت چین و روسیه و بیانیه مشترک ایران و این دو کشور در خصوص غیرقانونی بودن استفاده اروپا از مکانیسم ماشه بود؛ چرا که قرار بود مکانیسم ماشه در صورت عدم تعهد هر یک از اعضای برجام به مفاد این توافق اعمال شود، در حالی که پیش از کاهش تعهدات برجامی ایران، ابتدا آمریکا در نخستین دور ریاست جمهوری ترامپ از آن خارج شد و سپس اروپا با وجود وعده جبران بدعهدی آمریکا و ادعای راه‌اندازی مکانیسم مالی با عنوان اینستکس برای تسهیل مبادلات بانکی ایران، هیچ اقدام مؤثری انجام نداده و علاوه بر این به طور تلویحی حتی در جنگ ۱۲روزه از اقدام‌های تجاوزگرانه اسرائیل و آمریکا دفاع کرده بود. به عنوان مثال سخنان صدراعظم آلمان که تهاجم نظامی رژیم صهیونی به ایران را توجیه کرده بود به یاد داریم. فردریش مرتس که در حاشیه نشست گروه جی‌۷ در کانادا با شبکه تلویزیونی ZDF آلمان گفت‌وگو کرده بود، اظهار کرد: «این کار کثیفی است که اسرائیل برای همه ما انجام می‌دهد». در چنین شرایطی چین و روسیه استناد سه کشور اروپایی به مکانیسم ماشه را خلاف صریح برجام دانسته و معتقد بودند به لحاظ قوانین، شورای امنیت سازمان ملل حق بازگرداندن تحریم‌ها را ندارد و حتی پس از اقدام شورای امنیت، در بیانیه‌ای ضمن اعلام غیرقانونی بودن بازگشت تحریم‌ها تصریح کرده بودند به این قطعنامه شورای امنیت پایبند نخواهند بود.
نکته دوم نیز به نظرات برخی کارشناسان اقتصادی و حقوقی برمی‌گشت که معتقد بودند تحریم‌های اثرگذار علیه جمهوری اسلامی ایران، تحریم‌های ثانویه آمریکاست و تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل صرفاً نقش سیاسی و حقوقی و زمینه‌سازی برای تحریم‌های آمریکا را داشته است. چنان که تحریم‌های شورای امنیت پیش از این در سال‌های ۸۶ تا ۸۹ به صورت قطعنامه الزام‌آور مصوب شده بود اما تحریم‌ها عملاً از سال ۹۱ و با تصویب قوانین تحریمی در آمریکا و اعمال آن‌ها موجب فشار بر اقتصاد ایران شده بود. با این توضیح این کارشناسان معتقد بودند بازگشت تحریم‌های شورای امنیت اثر معنادار اقتصادی نخواهد داشت.
در چنین شرایطی اندیشکده بنیاد دفاع از دموکراسی (FDD) در گزارشی از افزایش صادرات نفت و میعانات ایران به ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار بشکه در روز در ماه اکتبر (ماه میلادی گذشته) خبر داد. براساس گزارش این اندیشکده، تهران در این ماه حدوداً ۸/۶۶ میلیون بشکه نفت صادر کرد که میانگین روزانه آن ۱۵/۲ میلیون بشکه در روز بود، کمی بالاتر از سپتامبر. نفت خام بخش اصلی این حجم را تشکیل می‌داد با ۹۳/۱ میلیون بشکه در روز (۸/۸۹ درصد) به همراه نفت کوره با ۶/۱۹۳ هزار بشکه در روز (۹ درصد) و میعانات گازی با ۲۶ هزار بشکه در روز ۲/۱ درصد).
با توجه به تخفیف ۵ تا ۱۰ درصدی نسبت به برنت، صادرات اکتبر احتمالاً بین ۹/۳ تا ۲/۴میلیارد دلار درآمد ناخالص ایجاد کرده است، مشابه درآمد ماه سپتامبر. به گزارش این اندیشکده طبق آمار TankerTrackers، چین همچنان خریدار اصلی تهران است و امارات متحده عربی دومین خریدار بزرگ. چین ۶/۹۰ درصد صادرات را خریداری کرده است و باقی حجم‌ها از مسیر امارات (۷/۶ درصد)، سنگاپور (۵/۱ درصد) و یمن (۴/۰ درصد) عبور کرده‌اند.
در همین حال خبرگزاری مهر نیز به نقل از وزارت نفت از افزایش صادرات نفت ایران خبر داد. به گزارش این خبرگزاری، بر پایه داده‌های رسمی وزارت نفت، صادرات ماهانه ایران از مرز ۶۶ میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه عبور کرده و میانگین روزانه ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار بشکه را ثبت کرده است؛ رقمی که در ۱۵ماه گذشته بی‌سابقه بوده است. این جهش، نتیجه همزمان افزایش تولید و اصلاح مسیرهای فروش به شیوه غیرکلاسیک است؛ روندی که نشان می‌دهد شبکه نفت ایران از وضعیت مقاومت صرف به مرحله بازسازی رسیده است.

خبرنگار: مهدی حسن زاده